De ‘sinnige beien’ van Janny en Theunis

LIPPENHUIZEN Wat als hobby met enkele bessen begon, is bij Janny en Theunis uitgegroeid tot een tuin met meer dan honderdvijftig bessenstruiken. Het betekent drukke zomermaanden. Met ruim honderdvijfentwintig potjes jam, bakjes bessen voor de verkoop, gebak en toetjes voor privé en een grote volle vriezer. 

De ogen van Janny Kleinhuis beginnen te twinkelen als ze over het ontstaan van deze hobby praat. “De blauwe bei is in prachtige bei mei in skitterend kelkje as er bloeit. Inkele blauwe beien wurde tige grut en kinne wol twa gram swier wurde. It is gewoan fantastysk om blauwe beien te kweken en te ferwurkjen yn je eigen iten. Se binne ek tige sûn, want se sitte fol fitamine C en anti-oksidanten.”

Naast de honderdtwintig blauwebessenstruiken hebben Janny en haar man Theunis Osinga aan de Bûtewei nog vijftien struiken zwarte bessen, twintig met rode bessen en vijf met witte bessen. En nog enkele Japanse wijnbessen. Het flinke bessenveld naast hun huis is voorzien van hoge palen en netten om de vogels van de bessen weg te houden. De gaten in de netten mogen niet groter zijn dan 22 mm, anders komen vogels er alsnog door. Janny is de plukker, het lukt soms om drie kilo bessen per uur te plukken. 

Vooral de tweede helft van juli en heel augustus zijn druk. Dan gaan ze ook niet met vakantie. “Mar dit jier wurdt troch de eardere drûchte net sa’n bêst jier, ek al ha we wat bereind.” Janny vindt het plukken van bessen heerlijk ontspannend. 

Veel lekkernijen

‘s Zomers verkopen ze een groot deel van de bessen langs de weg in bakjes. Ze maken dan ook veel potten jam; per jaar verkopen ze zo’n vijfenveertig potjes. De rest van de bessen gaat de grote vriezer in. De jam bevat verschillende combinaties van bessen. De zwarte bes heeft een kenmerkende, ietwat kruidige smaak, die altijd wordt gemengd met rode, blauwe of witte bessen. 

Normaal wordt bij de fabricage van jam een verhouding van een kilo geleisuiker op een kilo bessen aangehouden, maar Janny gebruikt minder suiker, zo’n zevenhonderd gram en losse pectine. “It is simmers wol in smoarhjit putsje. Ek moatte je oppasse dat de siedende sjem net op de hannen spat, want dan hast gau brânplakken.” Wanneer het in het najaar rustiger en koeler is, maakt Janny jam met bessen uit de vriezer, wanneer ze tijd en zin heeft. En bij feestjes en partijen gebruiken ze de bessen uit de vriezer voor het maken van toetjes, vlaaien en taarten. 

Geen bestrijdingsmiddelen

Het is veel werk, maar Janny en Theunis genieten volop van hun mooie bessentuin. Theunis doet al het onderhoud aan de tuin. De slakken verwijderen ze met de hand. Er moet geschoffeld, gewied en gemaaid worden. In de herfst volgt snoei van de struiken. Het grote net gaat er half juni op en wordt er half september af gehaald. Bemesting van de grond komt precies. Zo vraagt de blauwe bes een licht zure grond. De grond is een mengsel van veen en zand.