Op het laatst waren er nog dertig kerkgangers, stuk voor stuk op leeftijd. Te weinig en te broos om de kerk nog langer in de benen te houden. En zo verdwijnt na vier eeuwen de doopsgezinde Vermaning uit Gorredijk. “Dat gaat zonder diepe pijn, het is ons eigen besluit, maar wel met grote weemoed. Ons verhaal reikt ver terug.” De kerk aan de Stationsweg is inmiddels verkocht.
Geen woorden maar daden, zou het lijflied van de doopsgezinden kunnen zijn. Doopsgezinden ‘doen’ hun geloof en hangen dat niet aan de grote klok. “Maar zo graven we wel ons eigen graf in tijden van ontkerkelijking”, verklaart secretaris Kees Timmerman het einde van de gemeente Gorredijk-Lippenhuizen. “Doopsgezinden vinden troost in de gemeenschappelijkheid die de kerk biedt. Maar daarnaast eisen we ook onze individuele geloofsvrijheid op. Dat rijmt in deze tijd moeilijk met elkaar. Wil je vandaag de dag een kerk behouden dan vereist dat een strakke aansturing met geloofszekerheden van bovenaf. Dat past helemaal niet bij ons, we zouden onze waarden weggooien. Dus dan maar het einde accepteren.”
Herinnering
De gemeente sluit zich aan bij die van Heerenveen, niet bij zustergemeente De Knipe waarmee de Opsterlanders de afgelopen zestig jaar de predikant deelden. Geen gemakkelijke keuze, erkent Timmerman. “De Knipe kent net als wij een rijke geschiedenis en hangt sterk aan de eigen identiteit, maar is ook klein van omvang. Wij denken het met de robuustere gemeente van Heerenveen langer vol te kunnen houden.” De ‘nieuwe Vermaning’ aan de Stationsweg uit 1940, achteraf verscholen in het groen, is inmiddels verkocht. Er is nog niet bekend wat de nieuwe eigenaar met het pand wil doen. Met de opbrengst zijn een aantal goede doelen gesteund, waaronder de hospices van Drachten en Heerenveen en ontwikkelingsprojecten in Nepal en Suriname. Ook ging een klein deel naar de bouw van een sober, maar fraai, uitgevoerde bakstenen bank aan de Langewal bij de Formanjestrjitte. Een monumentje met inscriptie dat herinnert aan de oude Vermaning op de plek. Vanaf het Vermaningbankje blikt Timmerman terug.
Volwassendoop
Gezagsdragers hebben altijd een weerzin tegen de doopsgezinden gehad. In de begintijd werden we door de katholieken vervolgd en na de Reformatie door de hervormden.” In die roerige periode halverwege de zestiende eeuw komen gelovigen in heel Europa in opstand tegen de corrupte hiërarchie van de rooms-katholieke kerk. Doopsgezinden gaan daar ver in. Zo zetten ze zich af tegen de kinderdoop die nergens in de Bijbel staat beschreven en kiezen ze voor de volwassenendoop. “Daar ligt de kiem voor de zelfstandige Bijbelinterpretatie”, aldus Timmerman. In Münster, waar veel ‘Dopersen’ uit Nederland heen vluchten, slaat het nieuwe geloof in de hogedrukpan van de verwarrende tijd echter door in fundamentalistische gekte. “Deze Wederdopers besloten om het voorspelde Eind der Tijden niet af te wachten, maar alvast het Aardse Paradijs te laten beginnen. Wie niet meedeed werd met geweld de stad uitgejaagd. Dus geen wonder dat de angst er bij de gezagdragers elders goed in zat.”